نگران جهش ویروس کرونا باشیم؟! - بالیو

تغییرات ژنتیکی در ویروس سارس-کوو-2 امری کاملا طبیعی است که انتظار آن می رود و باید به آن عادت کنیم

مت هنکاک، وزیر بهداشت بریتانیا، چند روز پیش، هنگام اطلاع رسانی از تشدید محدودیت ها در جنوب شرقی انگلستان، نکاتی نگران نماینده درباره نوعی جدید از ویروس سارس-کوو-2 (ویروس عامل بیماری کووید-19) عنوان نمود.

این نوع جدید با موارد ابتلای اخیر انگلستان در ارتباط است، اما هیچ تغییری در وخامت بیماری گزارش نشده است. از آن موقع پژوهشگران آزمایشگاه گوپتا در دانشگاه کمبریج به جزئیات بیشتری درباره این گونه جدید ویروس دست یافته اند. براساس نتایج این پژوهش، گونه جدید با چند جهش ژنتیکی که احتمالا بیولوژی (ویژگی ها و رفتار) ویروس را تغییر داده قابل تشخیص است.

دانشمندان در آن سوی جهان نیز فعالانه با استفاده از روش های ژنتیکی به ردیابی ویروس سارس-کوو-2 مشغولند و همه تغییرات این ویروس را جدی می گیرند. اما این گونه جهش یافته در حال حاضر نباید موجب نگرانی عموم مردم گردد.

با این حال، متخصصان بیماری های مسری، همه گیرشناسی و متخصصان بالینی تمام کوشش خود را وقف تحقیق درباره جزئیات مربوط به این گونه جدید ویروس نموده اند تا تاثیر احتمالی آن را ارزیابی نمایند. تمام تمهیدات فعلی از جمله پوشیدن ماسک، حفظ فاصله اجتماعی و واکسن های مهم تازه فراوریشده نباید به گونه ای عمده تحت تاثیر تغییرات ویروس قرار گیرند.

ویروس ها متخصص جهش ژنتیکی و تکامل اند. تغییرات ژنتیکی مانند مورد جدیدی که در این ویروس دیده شده است، امری کاملا طبیعی است که انتظار آن می رود و ما باید به آن عادت کنیم. در واقع، این تغییرات است که به ما اجازه می دهد سرایت ویروس میان مردم را در کشور های سراسر جهان ردیابی کنیم.

بریتانیا یکی از کشور های پیش روی جهان در زمینه ردیابی تکامل و جهش های ژنتیکی ویروس سارس-کوو-2 (و بسکمک از ویروس های دیگر) است. در این کشور تیم هایی وجود دارد که فعالانه به کشف، ثبت و تحلیل ساخت ژنتیکی سارس-کوو-2 می پردازند. یکی از موارد این نظارت مداوم، به کشف گونه جدید ویروس منتهی شد.

گرچه ویروس هایی نظیر سارس-کوو-2 در سلول های داخلی بینی و ریه ها ساخته می شوند، اما هنگام کپی برداری از ساخت ژنتیکی خود ممکن است اشتباه نمایند.

به این گونه اشتباهات می توان مثل غلط های املایی فکر کرد که هنگام کپی برداری ساخت ژنتیکی اتفاق می افتد، این اشتباه ممکن است حتی باعث حذف کامل یک کلمه گردد و برخی اوقات ویروس می تواند کلمات جدیدی فراوری کند که پیش از آن وجود نداشتند.

این تغییرات یا جهش های ژنتیکی معمولا به طور اتفاقی رخ می دهد، اما می تواند زمینه تکامل ویروس را فراهم کند که در برخی موارد ممکن است منجر به تغییرات بنیادین بین گونه های مختلف گردد.

ویروس آنفلوانزا هر سال شاهد جهش ژنتیکی است و به همین دلیل ما هر زمستان احتیاج داریم واکسن جدید آن را دریافت کنیم. این ویژگی جهش ژنتیکی ویروس ها و فرار از ایجاد مصونیت علیه خود، یکی از ویژگی های نگران نماینده تکامل ویروس ها از جمله در خصوص همین ویروس سارس-کوو-2 است.

به طور ویژه، ویروس جدید سارس-کوو-2 دست کم هفت بار جهش ژنتیکی را از سر گذرانده است، از جمله حذف دو حرف از ساخت ژنتیکی (یا دو آمینواسید) که باعث ساخت شاخک پروتئینی ویروس می گردد و شش تغییر دیگر در همین شاخک پروتئینی. این شاخک بخشی از ویروس است که برای ورود به داخل سلول ما به کار می آید و از عناصر کلیدی واکسن های کووید-19 است.

محققان گروهی از 350 مورد ابتلا به گونه جدید را در انگلستان کشف نموده اند. آن چه به طور ویژه باعث ایجاد نگرانی درباره این جهش ژنتیکی می گردد، آن است که در محیطی از شاخک های ویروس اتفاق می افتد که می دانیم در نحوه ترکیب و ورود ویروس به سلول های ما موثر است و همچنین این دقیقا همان بخشی است که مورد شناسایی سیستم ایمنی بدن ما قرار می گیرد.

ما هم اینک نیز براساس نتایج منتشرشده در ماه گذشته ازآنالیز های آزمایشگاه پروفسور پاول دوپرکس در مرکز تحقیقات واکسن دانشگاه پیتزبورگ و آزمایشگاه گوپتا، اطلاعاتی درباره این جهش های ژنتیکی در دسترس داریم.

علاوه بر این، برخی از جهش های ژنتیکی در بیش از یک موقعیت ایجاد شده اند و اغلب با یکدیگر مصادف بوده اند که حاکی از کارکرد احتمالی آن ها برای ویروس است. پادتن هایی که به این بخش از ویروس متصل می شوند جلوی سرایت آن را به سایر سلول های بدن می گیرند، ولی جهش ژنتیکی در همین بخش ها باعث می گردد ویروس بتواند از دفاع پادتن ها فرار کند. با این وضع، در حال حاضر تاثیر این هفت تغییر ژنتیکی در بیولوژی ویروس تعیین نیست.

برای تشخیص تاثیر جهش های ژنتیکی جدید بر رفتار و تعیینات ویروس، نحوه شیوع و سرایت آن در بین مردم، و این که آیا سیستم ایمنی بدن ما توانایی متوقف کرن آن را دارد یا نه، پژوهشگران اکنون به آنالیز جزئیات بیشتری درباره نحوه شیوع این گونه از ویروس می پردازند.

با این حال، از آن جا که آنالیز دقیق تاثیر یک جهش ژنتیکی کوچک بر رفتار و تعیینات ویروس تحت شرایط طبیعی و به ویژه گره گشایی از آن با استفاده از عوامل همه گیرشناختی و شانس تصادفی، کار بسیارمشکلی است، بنابراین برای این مطالعه مقایسه داده های موجود از ویروس قدیمی با نوع جهش یافته آن بسیار کمک رسان خواهد بود.

سارس-کوو-2، چه گونه جدید آن و چه نوع اولیه اش، ویروسی به شدت مسری و بیماری زا باقی خواهد ماند. واکسن های ضد کووید-19 عنصری کلیدی در مبارزه ما علیه ویروس سارس-کوو-2 خواهند بود و موجب خواهند شد در سال آینده شرایط تاحدی به سمت عادی شدن برود.

علاوه بر واکسینه کردن جمعیت، ما اکنون می دانیم که چگونه با به کار بستن ترکیبی از تمهیدات، از جمله پوشیدن ماسک، حفظ فاصله اجتماعی و داشتن نظامی کارآمد برای آزمایش، ردیابی و قرنطینه موارد مبتلا، کووید-19 را شکست دهیم. تمهیدات فعلی احتمالا به اندازه کافی قوی هستند تا از ما علیه هر گونه جدید این ویروس که اکنون ظهور نموده یا در آینده ظاهر خواهد شد محافظت نمایند.

ما بیشتر باید درباره ویروسی که اکنون با آن سروکار داریم نگران باشیم، تا گونه هایی که در آینده ایجاد خواهد شد. اما به هر صورت باید به جهش ژنتیکی ویروس هم عادت کنیم. ویروس سارس-کوو-2 هرچه بیشتر و طولانی تر در بین مردم سرایت یابد، بیشتر جهش ژنتیکی پیدا می نماید و گونه های جدیدتری از آن ایجاد خواهد شد.

منبع: ایندیپندنت