دیدن کنید: بیابان آتاکاما؛ جایی برای دیدنی پایکوبی ستاره ها - بالیو

بیابان آتاکاما در شیلی، خشک ترین نقطه روی زمین است. معمولا بیابان ها به عنوان محیط هایی تعریف می شوند که بارندگی سالانه آن ها کمتر از 250 میلی متر است. بیابان آتاکاما سالانه کمتر از یک میلی متر بارندگی دارد. به همین علت این منطقه درخت و سایه ندارد، کسی در آن زندگی نمی نماید و آلوده نیست.

این مکان یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری برای عکاسان طبیعت است. دره هایی که وزش باد، آن ها را به زیبایی شکل داده و دریاچه های نمکی که پس زمینه ای زیبا برای عکاسی ایجاد می نمایند، شوق سفر به این بیابان را در عکاسان زنده می نمایند. مناظری که به مریخ شباهت دارند و حتی از آن ها برای تست مریخ نورد ها نیز استفاده می شود و لوکیشن بسیاری از فیلم ها و مستندها با موضوع مریخ است.

این منطقه به علت داشتن آسمانی صاف و پاک و وسیع و سه رصدخانه بین المللی بزرگ، یکی از برترین مکان ها برای تماشای ستارگان و لذت بردن از آسمان شب است. به همین دلایل، هیچ علاقه مند به ستاره شناسی و عکاس نجومی نیست که به این منطقه سفر نکرده باشد یا برای این سفر لحظه شماری نکند.

این بیابان که با آقیانوس آرام و رشته کوه آند احاطه شده است، 105 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و مجموعه ای از زمین های خشک، صفحه های نمک، بیابان های شنی، قله های سنگی و آتش فشان های فعال است.

دمای هوا در این منطقه متعادل است و از 22 درجه سانتی گراد در روز تا منفی 2 درجه سانتی گراد در شب، متغیر است. با این حال تنها انواعی از کاکتوس و بعضی گیاهان مقاوم می توانند در این بیابان رشد نمایند.

فرشی از گل های رنگارنگ در خشک ترین بیابان دنیا

سال گذشته بر اثر وقوع پدیده ال نینیو (El Niño)، فرشی از گل های رنگارنگ، منطقه هواسکو (Huasco) در بیابان آتاکاما را پوشاند به نحوی که در چند دهه گذشته، بی سابقه بود. ال نینیو یکی از چرخه های مشهور آب و هوایی دنیا است که هر 2 تا 7 سال یک بار باعث ایجاد ناهنجاری های بزرگی در آب وهوای سراسر سیاره زمین می شود.

این پدیده یعنی رویش گل ها در بیابان زمانی ایجاد می شود که به علت بارش باران، دانه های خفته در زیر خاک، رشد می نمایند و گل می دهند.

پدیده ال نینیو موجب بی سابقه ترین بارش باران در دو دهه اخیر در بیابان آتاکاما شد. البته رویش گل های بهاری در آتاکاما هر 5 تا 7 سال روی می دهد اما این بار در حجم وسیع تری و به شکل بی سابقه ای، خشک ترین نقطه دنیا میزبان گل های بهاری شد.

تصاویری از رویش گل ها در بیابان آتاکاما

پایکوبی ستاره ها بر فراز آسمان بیابان آتاکاما

زیبایی آسمان بیابان در شب، بر هیچ کسی پوشیده نیست. گرچه در گوشه و کنار دنیا اماکن زیادی هستند که آسمانی صاف و بدون آلودگی دارند که امکان تماشای ستارگان و کهکشان را فراهم می نماید اما بیابان آتاکاما یکی از برترین نقاط دنیا برای رصد ستارگان و بهشتی برای علاقه مندان به ستاره شناسی است.

این منطقه به علت اینکه در ارتفاع واقع شده، آلودگی ندارد، خشک است و تعدادی از برترین رصدخانه های دنیا را در اختیار دارد، مکانی محبوب برای منجمان حرفه ای و آماتور و علاقه مندان به رصد آسمان شب است. تلسکوپ آلما که با هزینه ای بالغ بر یک میلیارد و 300 میلیون دلار، پروژه ی مشترک آمریکای شمالی، اروپا و آسیا و بزرگترین پروژه زمینی ستاره شناسی در دنیا است در این بیابان قرار گرفته است. در ساخت تلسکوپ آلما بیش از 500 نفر از کشورهای مختلف دنیا حضور داشتند.

البته گردشگری نجومی تقریبا تازه است اما امروزه تورهای شبانه متعددی برای رصد ستارگان در سراسر دنیا برگزار می شود. در شیلی نیز تورهای زیادی برای سفر به این بیابان و رصد آسمان ارائه می شود.

حقایقی جالب در خصوص بیابان آتاکاما

یکی از حقایق جالبی که در خصوص این بیابان وجود دارد، آب و هوای آن است. شاید با شنیدن نام این بیابان فکر کنید که بسیار گرم است. اما میانگین دمای هوا در آتاکاما، بین 0 تا 25 درجه سانتی گراد است.

در گذشته هنگام بارش باران در این منطقه ها، آبگیرهای متعدی در دامنه های آند شکل گرفته اند و به مرور زمان به دریاچه تبدیل شده اند. البته به مرور زمان بسیاری از آن ها خشک شده اند.

در بخش های ساحلی بیابان، فلامینگو، پنگوئن و مرغ نوروزی و سایر پرندگان دریایی نیز زندگی می نمایند.

سن پدرو دو آتاکاما (San Pedro de Atacama) روستای کوچکی است که در واحه ای در قلب این بیابان قرار گرفته است. جمعیت بسیار اندکی در این روستا زندگی می نمایند. اسناد تاریخی نشان می دهد که در دوران پیشاکلمبی (pre-Hispanic) قبایل محلی بر این منطقه حکومت می کردند.

این بیابان 15 میلیون سال عمر دارد. بین سال های 1570 تا 1971، هیچ بارانی در این منطقه نباریده است. بستر رودخانه های این بیابان، 12 هزار سال است که کاملا خشک هستند.

در اواخر دهه 1800 در جریان جنگ اقیانوس آرام (War of the Pacific) دو کشور بولیوی و شیلی اداعای مالکیت بیابان آتاکاما را مطرح کردند. در خاتمه جنگ، شیلی به پیروزی رسید و کنترل تمام این منطقه را به دست گرفت.

قدیمی ترین اجساد مومیایی دنیا در این بیابان کشف شده اند که هزاران سال بیش از مومیایی های مصری قدمت دارند. خشکی این منطقه و نبود رطوبت باعث شده که این مومیایی ها سالم باقی بمانند. قدمت قدیمی ترین مومیای های کشف شده در مصر به 3000 سال قبل از میلاد باز می شود در حالی که مومیایی های یافت شده در این بیابان مربوط به 7020 سال پیش از میلاد هستند.

بیابان آتاکاما 50 برابر خشک تر از دره مرگ (Death Valley) کالیفرنیا است.

این بیابان یکی از بزرگ ترین منابع طبیعی سدیم نیترات در دنیا است. در دهه 1940، برداشت از این معادن بسیار رایج بود و اکنون این بیابان پر از شهرهای محل زندگی معدنچیان است که رها شده اند.

خاک این بیابان مشابه نمونه های خاکی است که از مریخ به دست آمده است. به همین علت، ناسا از این بیابان برای تست مریخ نوردها استفاده می نماید.

پایکوبی ستاره ها بر فراز بیابان آتاکاما

ویدیویی از بابک امین تفرشی

دانلود ویدیو