علاقه و شیفتگی فراوان استاد رهنورد زریاب نسبت به ایران

به گزارش بالیو، منوچهر فرادیس اظهار کرد: علاقه به زندگی در وطن یکی از ویژگی های اصلی شخصیت استاد رهنورد زریاب بود. در کنار این ویژگی علاقه و شیفتگی فراوانی نسبت به ایران داشت و همواره برای سفر به ایران رغبت نشان می داد.

علاقه و شیفتگی فراوان استاد رهنورد زریاب نسبت به ایران

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، نشست تخصصی بزرگداشت استاد محمد اعظم رهنورد زریاب از سلسله نشست های تخصصی بخش بین الملل نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران با حضور رضا امیرخانی (نویسنده و منتقد ادبی)، علی دهباشی (نویسنده و سردبیر مجله بخارا)، یامان حکمت (نویسنده و استاد مدعو ایرانی در دانشگاه کابل)، حمیرا قادری (نویسنده افغانستانی) و منوچهر فرادیس (نویسنده و ناشر افغانستانی) در قالب تالار مصاحبه برگزار گردید.

* مرحوم رهنورد زریاب بیش از یک نویسنده صرف است

در ابتدای این وبینار رضا امیرخانی با بیان این که کشور ها هم مانند ادبیات برای اینکه در ذهن افراد باقی بمانند احتیاج به آرایه تشخیص و جان بخشی دارند، گفت: ضمن این که، نمی توان همواره در دیروز باقی ماند، نمی توان امروز هم ایران و افغانستان را با فردوسی و مولوی شناخت، چنانچه امروز دیگر ایتالیا با رم شناخته نمی گردد.

وی اظهار کرد: احتیاجمندیم افغانستان امروز را با آرایه تشخیص نگاه کنیم و ببینیم چه شخصیت هایی نمودی از افغانستان امروز هستند. با این نگاه می توان گفت مرحوم رهنورد زریاب بیش از یک نویسنده صرف است. ایشان نمونه ای است که امروز افغانستان را با چهره، خاطره، صدا و نرمی او می شناسند نه به وسیله شخصیت های خروشانی که می آیند، می فرایند و نمی مانند.

امیرخانی ادامه داد: استاد زریاب فاصله ای با هیجان قدرت در خود ساخته بود و آنچه او را در نظر من برجسته و مهم کرد، نبود کینه در وجود او بود. در برخورد با ایشان خاطراتی با نقد و طنز از ادوار گوناگون و رنگ رنگ افغانستان یاد کردند، اما تنها چیزی که در صحبت هایشان جایی نداشت کینه بود؛ بی کینه بودن همان صفت آینه بودن است.

* استاد زریاب حق بزرگی بر گردن ادبیات داستانی افغانستان دارد

در ادامه حمیرا قادری با اظهار تاسف از نبود استاد زریاب در افغانستان گفت: کتاب گلنار و آینه استاد از آثاری است که با آن انس گرفتم. چون از آن دسته خوانندگانی هستم که مطالعه تجربه زیسته در قلمرو افغانستان از زبان های مختلف برایم جذاب است. گرچه شاید خیلی ها معتقد باشند که ممکن است تجربیات در افغانستان، ایران و حتی هندوستان شبیه هم باشند، اما من معتقدم قطعا این کشور ها تاریخ های متفاوت و داستان های متفاوتی را رقم زده اند.

وی تاکید نمود: اگر از این منظر به آثار استاد رهنورد زریاب نگاه کنیم، می توان گفت در کنار بیان قصه های جنگ، غربت هم همواره جزء لاینفک زندگی افغان ها بوده است. این غربت خودخواسته نبوده و زریاب هم از آن دست افرادی بود که 10 سال غربت فرانسه را تجربه کرد. در آن روز ها آثار استاد در کتاب فروشی های هرات پیدا نمی شد و گاه پیش می آید که حتی نوجوانان و جوانان افغانستانی نام استاد را نیز نشنیده اند.

این نویسنده افغانستانی اظهار کرد: برای نخستین بار استاد زریاب را در نشستی که در خانه هنرمندان تهران با استاد محمود دولت آبادی داشتند، دیدار کردم. در آن موقع تصمیم گرفتم بیشتر در عرصه داستان نویسی کوشش نموده و دانش پژوه موثری در این حوزه باشم. بنابراین، با آثار استاد بیشتر آشنا شدم.

وی با بیان این که استاد زریاب حق بزرگی بر گردن ادبیات داستانی افغانستان دارد، گفت: در افغانستان قصه های متفاوتی از جنگ، موضوعات مربوط به زنان، مسائل پشت پرده جنگ و غربت وجود دارد، اما ادبیات داستانی افغانستان از آن غافل مانده است. به عنوان مثال اغلب نویسندگان افغانستانی دوره ای را در غربت به سر برده اند، اما این غربت خوشایند نبوده، چراکه نتوانست فرهنگ، تاریخ و ادبیات این کشور را به خارج از مرز های این کشور گسترش دهد.

قادری اضافه کرد: بدون اغراق هیچ کشوری مانند افغانستان قصه ندارد، با این که نویسنده های بزرگی در این سرزمین زیسته اند و در دوره ای در کشور های دیگر زندگی نموده اند، اما نتوانسته اند در فضای داستانی جدید نمایی از کشورشان را بروز دهند.

وی ادامه داد: استاد زریاب نیز 10 سال در سکوت در فرانسه زندگی نموده اند و ما نمی دانیم در چه وضعیتی بوده اند و از حال و هوای آن روز های ایشان چیزی در دست نداریم. در حالی که می توانستند نماینده افغانستان در فرانسه باشند. امیدوارم نویسندگان افغان بتوانند چهره متفاوتی از ادبیات داستانی را در غربت ارائه داده و بتوانند آن ها را بیشتر به دیگران معرفی نمایند.

* رابطه استاد زریاب با زبان فارسی و جغرافیای تاریخی و فرهنگ ایرانی

علی دهباشی از دیگر میهمانان این نشست با بیان این که از 35 سال پیش که در کنگره ایران شناسان اروپا در دانشگاه سوربن با استاد زریاب آشنا شدم تا زمان مرگشان برای من خاطراتی ساخته شد که هر دقیقه و هر ثانیه آن برایم ارزشمند است مطرح کرد: اگر زندگی ایشان را به دو دوره تقسیم کنیم در دوره اول روشنفکری از کشور افغانستان هستند که تجربه سیاسی و اجتماعی را در سنین نوجوانی کسب نموده و آن را همراه با مطالعات عمیقی ادامه دادند. بعد از آن، مهاجرت که شاید اگر برای یک پزشک، تاجر و صنعتگر اتفاق بیفتد موجب رشد و شکوفایی او گردد، اما هرگز نویسنده و شاعری نداریم که از آب و خاک خود جدا شده و پیروز گردد.

* لزوم توجه علمی به آثار هنورد زریاب

یامان حکمت از دیگر میهمانان این نشست نیز با اشاره به شخصیت استاد زریاب به عنوان یک روشنفکر و تاکید ایشان بر درست نویسی، درباره توجه علمی به آثار هنورد زریاب گفت: رمان گلنار و آینه از آن دست آثاری است که پتانسیل آنالیز در قالب پژوهش و سرانجام نامه را دارد.

وی اضافه کرد: در آنالیز این رمان دریافتیم امید چندان نقش پررنگی در روایت این داستان ندارد، با آنالیز سازه های زبانی آن دریافتیم نوع جملات و بند هایی که در این رمان نگارش شده هم از نظر زبان شناسی اصلا امیدوارانه نیست و ناامیدی بر آن غلبه دارد. از آنجاکه، رویکرد های نظری و تحلیلی جدید در افغانستان کمتر در آنالیز و تحلیل آثار مورد توجه قرار گرفتند ضروری است به این مهم بیشتر توجه گردد.

این نویسنده و استاد مدعو ایرانی در دانشگاه کابل اذعان کرد: ایشان بر ادبیات کلاسیک، مفاهیم فلسفی و مسائل روز تسلط کامل داشتند. از این رو، تقریبا همه آثار استاد سرشار از درون مایه ای است که بتوان با رویکردی نوین آن ها را تحلیل و داده کاوی کرد و این خلائی بود که ایشان همواره از آن رنج می برد. ضمن این که علاقه مندی ایشان به بیان اسطوره ای و تمثیلی موضوع مهمی است که باید به آن توجه کرد.

یامان حکمت در سرانجام با اشاره به اثر سرانجام کار سه رویین تن به عنوان یکی از آثار برجسته رهنورد زریاب، گفت: تیپ شخصیتی و مصاحبت با ایشان برای ما آموزنده بود. ادبیات نسل ما روی شانه های ایشان ایستاد و بالا آمد امیدوارم شرایط به گونه ای باشد که نسل های بعد هم بتوانند روی شانه های ما بایستند و این تسلسل ادامه یابد.

نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران از اول بهمن شروع و تا هشتم بهمن ماه در سامانه tehranbookfair.ir ادامه خواهد داشت.

منبع: خبرگزاری دانشجو
انتشار: 6 اسفند 1399 بروزرسانی: 6 اسفند 1399 گردآورنده: balio.ir شناسه مطلب: 1582

به "علاقه و شیفتگی فراوان استاد رهنورد زریاب نسبت به ایران" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "علاقه و شیفتگی فراوان استاد رهنورد زریاب نسبت به ایران"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید