موزه میراث روستایی گیلان - بالیو

موزه میراث روستایی گیلان در 18 کیلومتری جاده رشت گیلان در پارک جنگلی سراوان قرار گرفته است. بازدید از این موزه فرصت مناسبی برای گردشگران است تا با فضای روستایی خطه گیلان خو بگیرند و در مورد زندگی و رسوم مردم اطلاعاتی کسب کنند.

موزه میراث روستایی گیلان در زمینی به مساحت حدود 263 هکتار، در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر 18 جاده رشت- تهران قرار گرفته است. فکر تاسیس این موزه برای نخستین بار پس از زمین لرزه خرداد 1369 گیلان- زنجان، که فرایند تخریب بناهای سنتی را شدت بخشید، توسط دکتر محمود طالقانی شکل گرفت. اما فاز مطالعات مقدماتی آن، از اوایل سال 1381 آغاز شد.

ابتدا، مطالعات گسترده جهت مکان یابی مناسب برای اجرای پروژه انجام شد. پس از بررسی های فراوان، پارک جنگلی سراوان، به علت دارا بودن توپوگرافی مناسب و مشابه گیلان، دسترسی آسان و وجود تاسیسات زیربنایی مناسب به عنوان محل اجرای پروژه انتخاب شد.

این موزه نمونه ای کوچک اما واقعی، از نحوه زندگی و فرهنگ سنتی روستاهای گیلان است. بخش معماری این موزه، مجموعه ای است که قدمت بناهای آن به طور متوسط به 150 سال می رسد.

هدف موزه میراث روستایی گیلان، تنها انتقال بناهای روستایی نیست، بلکه حفظ فرهنگ بومی، فن ساخت و دانش نانوشته ای است که در روستاهای گیلان وجود داشته است. در این مجموعه، علاوه بر معماری روستایی مناطق مختلف استان، سایر عناصر فرهنگی مربوط به ابزارهای زندگی و کار، خوراک، پوشاک و ... هم به نمایش آمده است.

در سایت، محل های جداگانه برای رستوران ها، چای خانه ها، بازارها، مساجد، مزارع و باغ های چای، شالیزار، کارگاه های آموزش و تولید صنایع دستی، نظیر گمج سازی و سفالگری، مرواربافی، رشتی دوزی و ... ، محوطه بازی ها و نمایش های بومی برای برگزاری کشتی گیله مردی، ورزاجنگ، لافندبازی و ...، مراکز تحقیقات کشاورزی و دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردم شناسی، پارک کودک، باغ های پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، اردوگاه تفریحی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مهمان پذیر با الهام از معماری روستایی به ظرفیت 150 واحد 3 تا 5 نفره، در نظر گرفته شده است.

اساس کار جهت انتقال بناها به این ترتیب بود که، ابتدا، گروهی از کارشناسان جهت شناسایی بناها به روستاها اعزام شدند، تا تمام گونه های معماری حوزه های یاد شده در موزه، دوباره چینی شوند. بناهای دارای ارزش برای انتقال به موزه شناسایی و مطالعه شدند.

این مطالعات شامل مردم شناسی و معماری بود. پس از تکمیل مطالعات، بنا برداشت معماری و پلاک گذاری شد تا دوباره سازی آن میسر شود. پس از واچینی و انتقال مصالح به موزه، به نام اهدا کننده یا فروشنده بنا در محل طراحی شده دوباره چینی شدند. مساحت مجموعه موزه ای، بالغ بر 45 هکتار است، که در هسته مرکزی سایت، قرار گرفته است.