پیش بینی فارن پالیسی از چگونگی خاتمه تقابل آمریکا و چین - بالیو

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

در این گزارش نشریه فارن پالیسی آمده است، در سال 1935 و سال های پس از آن، آمریکا کوشش کرد با اعمال تحریم های نفتی و تجاری بر ژاپن فشار وارد کند. چند سال بعد این دو کشور در جنگ دنیای دوم در مقابل هم صف آرایی کردند.

امروزه سیاست مداران آمریکایی در تقابل تجاری و جغرافیایی با کشوری دیگر در آسیا هستند. از دید افراد تندرو حاضر در دولت دونالد ترامپ، حتی پیش از شیوع ویروس کرونا، معکوس کردن روابط تجاری نزدیک با چین و وابستگی به کارخانجات، شرکت ها و سرمایه گذاری های این کشور، راهی برای انتها دادن به جنگ تجاری با این کشور محسوب می شد.

در حال حاضر نیز قانون گذاران و مقامات دولت آمریکا مجموعه اقداماتی را علیه چین در نظر گرفته اند که ممنوعیت صادرات طیف وسیعی از کالاهای مهم، اعمال تعرفه های بیشتر بر کالاهای چینی، بازگرداندن شرکت های آمریکایی از چین و حتی خروج کامل از سازمان دنیای بهداشت را شامل می گردد. اما به عقیده بعضی، این اقدامات حاکمیت مالی چین در دنیا را تسهیل می نمایند.

علاوه بر آمریکا، در اروپا نیز صحبت هایی در خصوص عقب گرد از روابط تجاری عمیق با چین که طی چند دهه اخیر محقق شده است، به گوش می رسد. به صورت بالقوه، خطرات این جدایی گسترده می تواند به شکافی تاریخی منجر گردد که تنها با موج عظیم دنیای سازی در سال 1914 قابل قیاس است. در این برهه اقتصادهای عمیقاً در هم تنیده ای مانند بریتانیا و آلمان و سپس آمریکا، خود را در زنجیره ای از خود تخریبی و ملی گرایی مالی انداختند که تا 30 سال پس از آن نیز انتها پیدا نکرد. این بار، جنگ محرک این جدایی نیست، بلکه خواسته های عوام گرایانه در زمان صلح که با همه گیری دنیای ویروس کرونا نیز تشدید شده اند، اعتقادی که طی چند دهه نسبت به زنجیره های بین المللی تأمین و استانداردهای اخلاقی اقتصاد دنیای ایجاد شده بود، به لرزه درآورده اند.

سوال اصلی اینجا است که چنین فاصله دریافتی تا کجا ادامه پیدا می نماید. ترامپ روز پنجشنبه تندترین تهدید خود را در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز اعلام کرد. ترامپ گفت: می توانیم کل رابطه [با چین] را قطع کنیم. گرچه چنین کاری عملاً غیرممکن است، اما می تواند شوکی تاریخی به اقتصاد دنیای وارد کند.

بدون شک بیشتر مقامات و کارشناسان موافقند که افزایش تنش میان واشنگتن و پکن که همه گیری دنیای ویروس کرونا نیز آن را تشدید نموده است، شرکت های چند ملیتی را به تغییر الگوهای تجاری و تغییر جهت زنجیره های تأمین به سمت آمریکا وادار خواهد نمود. طیف های سیاسی تندرو جمهوری خواه و دموکرات در واشنگتن، به طور مشابهی با تغییر در روابط تجاری با چین با درجات متفاوتی، هم نظر هستند. اما اگر شیوع ویروس کرونا به شکلی سریع انتها یابد و ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امسال شکست را تجربه کند، موج درخواست ها برای فاصله دریافت از چین رفته رفته فروکش خواهد نمود زیرا سیاست مداران با این واقعیت روبرو می شوند که جداسازی بخش هایی از این دو اقتصاد عظیم دنیا تا چه اندازه پیچیده است. حداقل مسئله ای که آمریکا در انجام چنین کاری با آن روبرو خواهد شد، رویارویی با بیش از یک تریلیون دلار بدهی به چین خواهد بود.

علاوه بر تبعات مالی، فاصله دریافت این دو کشور از یکدیگر، عواقب غیر قابل پیش بینی دیگری در زمینه جغرافیای سیاسی خواهد داشت. چین ظرف چهل سال، زیر سایه نظام مالی سفت و سخت خود رشدی چشمگیر را تجربه نموده است که به تجارت و سرمایه گذاری با دنیا غرب متکی است. این کشور در حال خلق فضای مالی ویژه ای تحت پروژه یک کمربند یک جاده است و میخواهد به مراکز مالی آسیایی، آفریقایی و بخش هایی از اروپا متصل گردد.

در مقابل دولت ترامپ، مفهومی به نام شبکه رونق مالی را در نظر دارد که کشورها، سازمان ها و کسب وکارهای همسو با آمریکا را در بر می گیرد. هدف ایجاد این شبکه متقاعد کردن شرکت ها به جدا شدن از چین و کاهش وابستگی آن ها به این کشور است که از دید واشنگتن نوعی آسیب پذیری در امنیت ملی محسوب می گردد. اگر کارخانجات تولیدی آمریکایی نتوانند از چین به کشور خود بازگردند، باید حداقل به کشورهای هم پیمان مجاور چین مانند ویتنام و هند نقل مکان نمایند.

کیت کراچ معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور رشد مالی، انرژی و محیط زیست به فارین پالیسی گفت: محافظت از دارایی های آمریکا از ارکان اصلی کار ما محسوب می شوند و زنجیره های تأمین بخش عظیمی از آن را تشکیل می دهند. زنجیره های تأمین فوق العاده پیچیده هستند. گاهی این زنجیره ها 10 یا 20 سطح دارند و فکر می کنم درک این حوزه مهم و گلوگاه های حیاتی آن بسیار لازم است.

فارن پالیسی در ادامه نوشت، در مقابل پاسخ چین چه خواهد بود؟ چین بیش از یک دهه در کوشش است مدل خود را برای این جدایی تجاری دنبال کند و کمپینی برای توسعه تکونولوژی های پیشرفته در داخل و اتکای کمتر به منابع آمریکا و اروپایی به راه انداخته است. شرکت های چینی توانسته اند ثابت نمایند که می توانند پس از جدا شدن از آمریکا دوام بیاورند. برای مثال شرکت هوآوی که زمانی برای تأمین اقلام به کار رفته در گوشی های هوشمند خود احتیاجمند آمریکا بود اکنون بدون احتیاج به این کشور احتیاج خود را تأمین می نماید.

با این وجود، چین باید ظرفیت خود در زمینه نوآوری و تبدیل شدن به پیشگامی در عرصه پیشرفت های تکنولوژیک به دسترسی آسان به شرکت ها و محققان گوشه و کنار دنیا بستگی دارد. در عین حال، با کاهش رشد مالی ناشی از شیوع ویروس کرونا در چین، این کشور احتمالاً در راستای کاهش تنش با آمریکا پیش خواهد رفت و برای مثال با پایبندی به اهداف مرحله اول توافقات تجاری که زمستان سال گذشته به انتها رسید، ترامپ را آرام کند.

به گفته کوین راد نخست وزیر سابق استرالیا و کاشناس مسائل چین، آنچه اکنون در ابتدای این جدایی مالی شاهد هستیم، حذف وزنه مالی در روابط آمریکا و چین است که به لحاظ تاریخی با آنچه درخلال جنگ سرد میان شوروی و آمریکا رخ داد متفاوت است.

راد به فارن پالیسی گفت: بحران ویروس کرونا آسیب عمیقی به اقتصاد وارد نموده است و پیش از آن نیز جنگ تجاری به آن صدمه زده است. بنابراین فکر می کنم در حال حاضر تمایل چین کوشش برای ایجاد ثبات در روابط مالی باشد زیرا چین هنوز به قدر کافی قدرتمند نیست که بتواند راه خود را برود.

310311