تراسترهای تک پیشرانه و دوپیشرانه برای کاربرد در سامانه های فضایی طراحی و ساخته شد - بالیو

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران به نقل از پژوهشگاه فضایی ایران ، حسین صمیمی، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران گفت: دانشمندان جوان فضایی در پژوهشگاه فضایی ایران، پیروز به طراحی و ساخت تراسترهای شیمیایی تک پیشرانه و دوپیشرانه شدند.

وی اضافه نمود: نمونه های مهندسی تراسترهای تک پیشرانه و دوپیشرانه در پژوهشکده سامانه های حمل ونقل فضایی پژوهشگاه فضایی ایران ساخته شده و آزمون های عملکردی را به خوبی پشت سر گذاشته اند.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران توضیح داد: سامانه های فضایی مانند ماهواره ها، سفینه ها و ماه نشین ها برای حرکت در فضا و کنترل موقعیت خود از موتورهای ویژه ای استفاده می نمایند. در کاربردهای فضایی به این نوع از موتورها، تراستر اطلاق می گردد. ویژگی هایی همچون گستردگی محدوده نیروی رانش فراوریی، امکان روشن و خاموش کردن به دفعات، کنترل پذیری مناسب و همچنین سابقه طولانی استفاده پیروزیت آمیز از آن ها در جهان، باعث شده است که این سامانه های کم پیشران به عنوان پرکاربردترین تراسترها در انواع مأموریت های فضایی به کار برده شوند.

صمیمی در باره کاربرد این تراسترها اضافه نمود: ویژگی هایی همچون گستردگی محدوده نیروی رانش فراوریی، امکان روشن و خاموش کردن به دفعات، کنترل پذیری مناسب و نیز سابقه طولانی استفاده پیروزیت آمیز از آن ها در جهان، باعث شده است که این سامانه های کم پیشران به عنوان پرکاربردترین تراسترها در انواع مأموریت های فضایی به کار برده شوند.

وی گفت: با توسعه فناوری تراسترهای تک پیشرانه و دو پیشرانه، امکان تعریف مأموریت های گسترده و متنوعی برای محموله های فضایی و ماهواره های بومی آینده فراهم شده است.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران در باره اهمیت این پروژه اضافه نمود: در راستا توسعه برنامه های فضایی در تناسب با نقشه راه فضایی کشور و به منظور ارتقاء قابلیت های مأموریتی ماهواره های بومی نسل آینده، توسعه سامانه های کم پیشران فضایی به عنوان منابع فراوری نیروهای پیشران و همچنین نیروهای کنترلی لازم، ضروری است. از سوی دیگر، با توجه به سطح بالای فناوری های مختلف موجود در این نوع از تراسترها، مدت زمان طراحی و توسعه آن ها طولانی است. بدین ترتیب، در راستای برطرف احتیاج مأموریت های فضایی جاری و آینده کشور، توسعه این نوع از زیرسیستم های فضایی، به منظور ارتقاء سبد محصولات فضایی کشور و همچنین، کاهش زمان طراحی، توسعه و ساخت محوله های فضایی، ضرورت دارد.

صمیمی در باره پیشینه این پروژه توضیح داد: پروژه توسعه تراسترهای تک پیشرانه و دوپیشرانه از سال 1395 در پژوهشکده سامانه های حمل ونقل فضایی پژوهشگاه فضایی ایران، با هدف کاربرد در ماهواره های موجود در نقشه راه فضایی کشور، وارد فاز عملیاتی شد و در گام نخست و پس از اتمام فاز طراحی مفهومی، فرآیند طراحی، آزمون و توسعه این فناوری در دستور کار نهاده شد.

وی ادامه داد: بدین ترتیب، متخصصان پژوهشکده سامانه های حمل ونقل فضایی پیروز شدند مراحل طراحی، ساخت و آزمون نمونه آزمایشگاهی این نوع از تراسترها را به انجام رسانند. در این راستا، پس از طراحی اولیه و ساخت نمونه های اثبات فناوری و اجرای پیروز تست های مد نظر، توسعه فناوری تراسترهای کم پیشران، تک پیشرانه و دو پیشرانه اجرا شده و نمونه های آزمایشگاهی فراوریی، آزمون های عملکردی مورد انتظار را با پیروزیت پشت سر گذاشته اند.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران گفت: اینک، فرآیند طراحی دقیق و ساخت نمونه مهندسی تراسترهای فضایی مورد اشاره به اتمام رسیده و آزمون های فاز نمونه محیط آزمایشگاهی یا نمونه مهندسی نیز با پیروزیت اجرا شده است. در این مرحله، امکان توسعه و بهره برداری از محصولات به دست آمده، در انواع پروژه های ماهواره ای کشور و ارتقاء سطح مأموریت آن ها، فراهم شده است.

وی در باره مواد به کار رفته در این سازه گفت: مواد به کار رفته در سازه تراسترهای دوپیشرانه از آلیاژ ویژه ای از پلاتین با قابلیت تحمل درجه حرارت بسیار بالا و مقاوم در برابر سایش و اکسیداسیون است. دست یابی به فناوری اخیر، منجر به ایجاد امکان انجام مأموریت های فضایی با زمان عملکرد بالا شده است. همچنین، برای دستیابی به فناوری تراسترهای تک پیشرانه، احتیاج به نانوکاتالیست با قابلیت تحمل خصوصیات فیزیکی و ترمودینامیکی محصولات برآمده از تجزیه سوخت، است. این نوع از کاتالیست ها توسط متخصصان حوزه نانوفناوری پژوهشگاه فضایی ایران فراوری شده اند.

صمیمی همچنین به راه اندازی آزمایشگاه های مجهز برای آزمایش این تراسترها اشاره نمود و ادامه داد: یک تراستر، پیش از استفاده در فضا، ضروری است که مراحل مختلف آزمون و ارزیابی را در زمین و در آزمایشگاه های تخصصی با قابلیت شبیه سازی محیط فضا پشت سر بگذارد. از این رو، ضروری است که محیط خلأ فضا و سایر مشخصات مرتبط با آن، در محیط آزمایشگاهی شبیه سازی شده تا بتوان عملکرد سامانه را در محیط واقعی ارزیابی کرد. بدین منظور، متخصصان پژوهشگاه فضایی ایران با راه اندازی آزمایشگاه های مجهز، زیرساخت های لازم برای آزمایش تراسترهای فضایی را نیز فراهم نموده اند.