مناره های دارالضیافه، جاذبه ای تاریخی در اصفهان - بالیو

کافیست نگاهی کوتاه به تاریخ معماری اسلامی بیندازیم تا خیلی زود متوجه شویم که بیشتر مناره های ایران به خصوص مناره های استان اصفهان برای دوره سلجوقی و صفویه هستند چون این شهر در این دوره ها به عنوان مرکز اهمیت خاصی داشته و در همین دوران بود که بناهایی مجذوب نماینده و ماندگار زیادی ر در گوشه گوشه شهر قد برافراشتند. با تماشا مناره ها فکر می کنید که با سازه ای ضعیف روبرو هستید و از اینکه مناره های تاریخی توانسته اند در برابر گذر قرن ها مقاومت نمایند متعجب می شوید اما واقعیت این است که مناره ها بناهایی مستحکم و قوی اند و از آن جایی که سقف ندارند بارش برف و باران اثر زیادی بر روی آن ها نمی گذارد و در نتیجه فرسایش ان ها با تاخیر روبرو است. مناره های دارالضیافه هم از این قضیه مستثنی نیستند و در زمان های دور از آن ها استفاده های زیادی می شده است.

از نظر لغوی مناره، نشانه ای از جنس سنگ و خشت است که در مسیر راه ها و جاده ها برپا می شدند. در واقع در گذشته برای اینکه مسافران بتوانند راه را پیدا نمایند بر روی مناره ها برای روشنایی مسیر، چراغی روشن می شد. کاربرد مناره ها فقط محدود به راهنمایی مسافران نبود و از آن ها برای گفتن اذان هم استفاده می شد و نمادی برای پیروزی هم به شمار می رفتند. اصفهان یکی از اصیل ترین و مهمترین شهرهای ایران برای نمایش معماری بعد از اسلام است و مملوء از بناهای تاریخی بسیاری ست که در میان آن ها مناره هایی باشکوه هم به چشم می خورند که معماری همه آن ها شامل 4 بخش اصلی است که به پایه، ساقه، سرپوش و راس تقسیم بندی می گردند.

بدون شک یکی از مجذوب نماینده ترین مناره های اصفهان مناره های دارالضیافه است که قدمت آن به قرن هشتم هجری برمی گردد. مناره های دارالضیافه شامل دو مناره هستند که معماری مجذوب نمایندهی دارند و عده ای از گردشگران پرشمار اصفهان در بازدید از این شهر از آن ها هم تماشا می نمایند. در وسط دو مناره دربی دیده می گردد که نشان می دهد آن ها به جای مانده ای از دو بنای بزرگ اند.

مناره دارالضیافه در چهارراه ابن سینا اصفهان و در خیابان کمال جای دارد و از آثار ملی ایران است. در بالای سر در چشمتان به دو گلدسته مجذوب نماینده مدور آجری می افتد که به مقرنس کاری و کاشی معرق رنگین مزین شده اند و پوششی از کاشی فیروزه ای در بافت شطرنجی و آجری دارند. این مناره ها 38 متر ارتفاع دارند و بر روی پایه های هشت ضلعی ساخته شده اند. در گذشته در بالای مناره ها کتیبه ای با خط ثلث بوده که امروز به جز یک آیه از آن باقی نمانده است، آیه ای که این نظریه را در فکر شکل می دهد که مناره ها مسجد بوده اند.

شکل ظاهری مناره ها به گونه ای است که از پایین به بالا یک ساق و در فراز، یک طوق به عنوان گلوگاه دارند. در بالای گلوگاه قسمتی به شکل چتر دیده می گردد که به نعلبکی معروف است و در بالاترین قسمت مناره هم بخشی به نام تاج به چشم می خورد. سبک مناره ها و تزئینات آن ها برای دوره ایلخانی است هرچند که بعضی، این مناره ها را متعلق به دوره سلطان سنجر سلجوقی می دانند. در واقع تاریخ ساخت دقیق مناره ها تعیین نیست چون کتیبه ها که در حکم شناسنامه بنا هستند در پس گذر سال ها از بین رفته اند.

عده ای هم این مناره ها را بقایای به جای مانده از عمارت تاریخی می دانند. این مناره ها به دارالضیافه معروف است و درباره دلیل نامگذاری آن نظرهای زیادی وجود دارد. عده ای بنای اصلی عمارت را جایی برای پذیرایی از مهمانان و یا مهمانسرایی می دانند که در کنار آن هم مسجدی بوده که امروز فقط مناره هایش به جای مانده است، البته عده ای هم مناره ها را صرفا برای راهنمایی مسافران می دانند در واقع با آتشی که بر روی مناره ها روشن می شده مسافران از دور مسیر را تشخیص می دانند. گروه سومی هم وجود دارند کسانی که معتقدند باعث و بانی ساخت مناره ها کسی به نام ضیاء بوده و نام خود را بر روی مناره ها گذاشته است. پیشنهاد می کنیم در سفر به اصفهان بعد از بازدید از جاذبه های معروف اصفهان از این دو مناره زیبا هم تماشا کنید، بنایی که قدمت آن به صدها سال قبل برمی گردد و جاذبه ای مجذوب نماینده برای علاقمندان به تاریخ و معماری است.

اصفهان از آن شهرهایی است که نمی توان به راحتی از کنارش گذشت، شهری که ملقب به نصف جهان است و حتی گردشگران زیادی از دیگر نقاط جهان به شوق تماشا جاذبه هایش به آن سفر می نمایند. مطمئنا خاطره های سفر به اصفهان و جاذبه هایش برای همواره در گوشه ای از فکرتان ثبت می گردد و دلتان می خواهد دوباره و دوباره به این شهر برگردید و دیداری تازه کنید، در گوشه ای از میدان تاریخی نقش جهان بنشینید و محو تماشای جاذبه هایی شوید که هر کدام روایتگر تاریخ باشکوه و پرفراز و نشیب این سرزمین است. اصفهان یکی از مجذوب نماینده ترین مقاصد گردشگری ایران است و حتی اگر تا به حال هم سفری به آن نداشته اید احتمالا با شنیدن وصفش، سفر به آن از را از هدف های گردشگری آینده تان قرار داده اید.