تغییر اولویت های اردوغان ، چین به داد ترکیه می رسد؟ خبرنگاران - بالیو

با ما همراه باشید و با تور ارزان چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، در حال حاضر، چین دومین شریک عظیم تجاری ترکیه است. ورود سرمایه از چین سهم عمده ای در تثبیت ارزش لیر ترکیه داشته است که شدیدا تحت فشار قرار داشت. پکن در سال 2018 به ترکیه 6/3 میلیارد دلار وام اعطا کرد و در سال 2019، بانک مرکزی چین برای حمایت از لیر، وام کوتاه مدت یک میلیارد دلاری به ترکیه داد. ورود چنین حجمی از سرمایه به ترکیه، این کشور را از مراجعت به صندوق بین المللی پول که اعطای یاری را مشروط به انجام اصلاحات مربوطه می نماید بی احتیاج کرد. چین اکثرا در زیرساخت های استراتژیک ترکیه سرمایه گذاری می نماید که تأمین مالی چنین پروژه های عظیمی در بازار های بین المللی سرمایه به طور فزاینده ای برای آنکارا سخت شده است. در همین رابطه، پکن سومین بندر عظیم کانتینر در ترکیه را، یعنی بندر کومپورت در نزدیکی استانبول را خریداری نموده است.

چین به داد ترکیه می رسد؟

برای مدت طولانی آنکارا در کنار اویغور های چین ایستاده بود. امروز، اما همکاری با پکن در کانون توجهات قرار گرفته است و همین نکته در سفر وزیر امور خارجه چین نیز به خوبی مشهود بود.

مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه پس از ملاقات روز پنجشنبه با وانگ یی در صفحه توییتر خود نوشت که دولت این کشور حساسیت ها و اندیشه های خود را نسبت به شرایط اویغور ها به وانگ یی، وزیر امور خارجه چین منتقل نموده است. با این حال، این موضوع تنها آخرین موضوع از سه مبحث مورد مصاحبه بین دو وزیر بود. ابتدا همکاری مالی بین دو کشور، سپس همکاری ها در زمینه واکسن، و بعد از آن تنها به صورت بسیار ملایم، اشاره ای گذرا به نقض حقوق بشر در منطقه سین کیانگ چین بود. این توییت منعکس نماینده اولویت های تغییر یافته رئیس جمهوری ترکیه، رجب طیب اردوغان است که زمانی خود را حافظ حقوق اویغور ها معرفی می کرد.

وابستگی به واکسن چینی

ترکیه در زمینه واکسن به چین وابسته است. تا به امروز فقط واکسن های چینی سینوواک در این کشور مورد استفاده قرار گرفته اند. یک محموله کوچک از واکسن شرکت بیوان تک (ساخت آلمان) هم این هفته به ترکیه تحویل داده شده است. با این حال، همکاری واکسنی با چین کاملاً هم روان و بدون مشکل نبوده چرا که از 50 میلیون دوز وعده داده شده در ماه نوامبر فقط 15 میلیون آن تا به امروز به دست ترکیه رسیده است. به علاوه، همین محموله واکسن هم با تقریبا سه هفته تاخیر در دسامبر سال گذشته وارد ترکیه شده است.

چند روز قبل در پکن، کنگره ملی خلق موافقت نامه استرداد مجرمین با ترکیه که در سال 2007 امضا شده بود را به تصویب رساند و از مجلس ترکیه نیز درخواست کرد که همین کار را انجام دهد. به گمان منتقدین، چین سعی نموده از واکسن کرونا به عنوان اهرم فشار در این موضوع استفاده کند، هرچند که باید گفت هیچ مدرکی دال بر این موضوع تا به امروز یافت نشده است.

باید یادآور شد که بیش از 000، 40 اویغور در ترکیه زندگی می نمایند و بسیاری از این افراد نسل دوم یا سوم مهاجرین را تشکیل می دهند. والدین یا پدرعظیم و مادرعظیم این اویغور ها پس از به قدرت رسیدن حزب کمونیست در سال 1949 از چین فرار نموده اند. جامعه اویغور ترکیه عظیمترین جامعه دور از وطن مردم ترک زبان در دنیا است و برای مدتی طولانی این افراد در ترکیه احساس پذیرفته شدن و امنیت می کردند، اما اکنون نگرانی ها در حال افزایش است.

توافق نامه استرداد مجرمین که هنوز توسط مجلس ترکیه تصویب نشده، در بالا بردن این نگرانی ها سهیم بوده است. چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در کوشش است تا نگرانی ها در این زمینه را رفع کند. وزیر امور خارجه ترکیه در ماه های پایانی سال گذشته گفت که این توافق دوجانبه به معنای استرداد اویغور ها به چین نخواهد بود اگرچه تا به امروز درخواست های ملموسی در این رابطه وجود داشته است. آنکارا به این موضوع اشاره نمود که اگر جرمی با انگیزه سیاسی صورت گرفته باشد، ترکیه این اجازه را دارد که از استرداد آن مجرم به چین امتناع ورزد.

پکن، عامل ثبات دهنده به لیر ترکیه

با این حال، فشار ها بر جامعه اویغور ترکیه در حال افزایش است. پس از تظاهرات فعالان اویغور در مقابل سفارت چین در آنکارا در ماه فوریه، پلیس ترکیه چندین فعال اویغور را طی حملاتی دستگیر کرد. به گزارش آژانس خبری آسوشیتد پرس، طی چند ماه گذشته حدود 50 اویغور به اردوگاه های اختصاص یافته برای استرداد انتقال داده شده اند.

بد نیست بدانیم که اردوغان در سال 2009 و زمانی که هنوز نخست وزیر بود چین را به نسل کشی متهم کرد. در سال 2016، اما ترکیه تغییری عظیم در سیاست خود در رابطه با این موضوع انجام داد. در همین سال بود که عبدالقادر یاپچان، سخنگوی اویغور های در تبعید، دستگیر شد، اما تحویل چین داده نشد. باید گفت که دلیل تغییر سیاست از طرف اردوغان این بود که سرمایه گذاران بین المللی در این دوره آغاز به خارج شدن از ترکیه نموده بودند و در این مقطع بود که چین با یاری های مالی و مالی گسترده به داد ترکیه رسید.

حمایت سیاسی از اویغور ها در ترکیه، اما به حدی زیاد است که دولت تنها کسی در دنیا اسلام است که نمی تواند جلوی ابراز نگرانی ها را بگیرد. در سال 2019، وزارت امور خارجه ترکیه اردوگاه های آموزش اجباری در سین کیانگ را امری شرم آور برای بشریت توصیف نموده بود.

در حال حاضر، چین دومین شریک عظیم تجاری ترکیه است. ورود سرمایه از چین سهم عمده ای در تثبیت ارزش لیر ترکیه داشته است که شدیدا تحت فشار قرار داشت. پکن در سال 2018 به ترکیه 6/3 میلیارد دلار وام اعطا کرد و در سال 2019، بانک مرکزی چین برای حمایت از لیر، وام کوتاه مدت یک میلیارد دلاری به ترکیه داد. ورود چنین حجمی از سرمایه به ترکیه، این کشور را از مراجعت به صندوق بین المللی پول که اعطای یاری را مشروط به انجام اصلاحات مربوطه می نماید بی احتیاج کرد. چین اکثرا در زیرساخت های استراتژیک ترکیه سرمایه گذاری می نماید که تأمین مالی چنین پروژه های عظیمی در بازار های بین المللی سرمایه به طور فزاینده ای برای آنکارا سخت شده است. در همین رابطه، پکن سومین بندر عظیم کانتینر در ترکیه را، یعنی بندر کومپورت در نزدیکی استانبول را خریداری نموده است.

برای وزیر امور خارجه چین، وانگ یی، ترکیه دومین توقفگاه از شش مقصد وی در منطقه پس از بازدید از عربستان بود. برای پکن، تمرکز بر مقابله با کوشش آمریکایی ها برای مهار چین مهم است. مطبوعات دولتی به نقل از محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی اظهار داشتند که وی از موضع قانونی چین در موضوعاتی مانند سین کیانگ و هنگ کنگ حمایت می نماید.

منبع: دیپلماسی ایرانی