جدیدترین داده های ماهواره ای درباره گسل شمال تهران - بالیو

دکتر حمیدرضا نانکلی امروز در وبینار نقشه برداری نوین با استفاده از داده های ماهواره ای، سازمان نقشه برداری را مرجع کلیه فعالیت های مرتبط با نقشه برداری دانست و افزود: اداره ژئودزی و ژئو دینامیک این سازمان در این راستا برنامه هایی را در دستور کار قرار داده است که با استفاده از فناوری های مختلف از جمله فناوری ماهواره ای اجرایی می گردد.

وی با بیان اینکه ماهواره های مورد استفاده در مدارهای با ارتفاع پایین و بالا است، اظهار کرد: در حال حاضر حدود 100 ماهواره در مدارهای مختلف وجود دارد که با ارسال سیگنال هایی به سطح زمین با استفاده از گیرنده های GNSS دریافت و پردازش هایی بر روی آن انجام می گردد و از این طریق به داده های مربوط به موقعیت های زمینی دسترسی پیدا می کنیم.

نانکلی، با تاکید بر اینکه این داده ها در تهیه نقشه ها کاربردهای وسیعی دارند، ادامه داد: بر این اساس تا به امروز 135 ایستگاه دائمی GNSS در کشور راه اندازی شده است که با استفاده از داده های آن ها می توانیم اقدام به مطالعات جا به جایی پوسته زمین، پیش نشانگرهای زلزله و معین ریسک مناطق لرزه خیز کنیم.

وی آنالیز پارامترهایی چون حرکت پوسته زمین، تغییر شکل گسل ها، فرونشست ها، فرو لغزش ها و آتشفشان را از دیگر کاربردهای داده ایستگاه های GNSS نام برد و اظهار کرد: ایران از نظر ساختاری در میان صفحه عربی و اوراسیا قرار گرفته است که در مرز آن راندگی اصلی البرز به طول 1300 کیلومتری قرار گرفته است.

رییس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه برداری کشور با تاکید بر اینکه بیشترین زمینلرزه های کشور در مرز این دو صفحه رخ می دهد، یادآور شد: نرخ حرکت گسل ها با استفاده از GPS محاسبه می گردد که این نرخ از 16 میلی متر تا 22 میلی متر از غرب به شرق در حال افزایش است که علت آن چرخش زمین نسبت به طول جغرافیایی است.

وی تاکید نمود: به دلیل فشار پلیت عربی به پوسته ایران، در گسل ها شکستگی ایجاد می گردد که بر اثر اصطکاک انرژی در آنها انباشته و پس از مدتی این انرژی در قالب زلزله آزاد می گردد.

نانکلی، مناطق حاشیه زاگرس، پهنه البرز، بلوک لوت و ناحیه فرورانشی مکران را از مناطق لرزه خیز کشور نام برد و افزود: عمق زلزله ها در کشور 15 تا 20 کیلومتری است، ولی این عمق در منطقه مکران بیشتر است ضمن آنکه زلزله های بزرگی ایجاد می نماید که این زلزله ها منجر به سونامی می شوند.

وی آخرین زلزله مکران را متعلق به سال 1945 دانست.

رییس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه برداری کشور خاطر نشان کرد: بر این اساس ایستگاه های مختلفی را راه اندازی کردیم و این ایستگاه ها به صورت آنلاین اطلاعات را به ما ارسال می نمایند تا مورد پردازش قرار گیرند.

نانکلی با اشاره به نرخ حرکت گسل های کشور، یادآور شد: بیشترین نرخ حرکت مربوط به گسل زندان-میناب با 11 میلی متر در سال است، پس از آن گسل تبریز با 7 میلی متر در سال، عشق آباد با 6 میلی متر در سال و مشا با 1.5 تا 2 میلی متر در سال قرار گرفته است.

وی با اشاره به نرخ حرکت گسل شمال تهران، شرح داد: علی رغم ایجاد ایستگاه هایی در پیرامون این گسل، ولی تا به امروز هیچ نرخ حرکتی برای این گسل ثبت نشده و حالت قفل شدگی دارد و به نظر می رسد تجمع لرزه ای در این گسل ایجاد شده؛ از این رو هیچ لغزش دستگاهی از این گسل به ثبت نرسیده است.

وی افزود: بر اساس اطلاعات ماهواره ای که به دست آمده، در گسل مشا به سمت فیروزکوه و در منطقه کرمان-راور تنش زیادی مشاهده می گردد.

نانکلی با اشاره به شرایط لرزه زایی منطقه مکران، شرح داد: در این منطقه زلزله های خاموش مشاهده می گردد، به این معنی که به طور خاموش و نامحسوس زلزله هایی در مدت یک هفته تا 3 ماه رخ می دهد، بدون آنکه ما آنها را احساس کنیم.

رییس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه برداری کشور تغییر رفتار آتشفشان ها را از دیگر کاربردهای فناوری فضایی در حوزه پایش زلزله دانست.،ایسنا