برنامه هفتم توسعه باید با تکیه بر مردم و بخش خصوصی تدوین شود - بالیو

به باور این اقتصاددان، مشارکت مردم در اجرای برنامه، حضور بخش خصوصی در تدوین و اجرای آن، توجه به ظرفیت های بالفعل و بالقوه در کشور و درنهایت وجود نظام تدبیر برای هماهنگی و تعادل بخشی بین این سه محور باید از سوی بخش خصوصی دنبال شود.

او همچنین به علاقه مندی مجلس برای حضور فعال در عرصه برنامه نویسی توسعه اشاره و تأکید کرد: آنچه امروز بیش از هر چیز دیگر باید جدی گرفته شود، واقع بینی در برنامه نویسی است. متأسفانه برنامه ششم توسعه، بسیار آرمانی و دور از دسترس بود و اگر تحریم ها و در آخر مسائل ناشی از شیوع کرونا هم اتفاق نمی افتاد، اهداف آن محقق نمی شد.

شناسایی نواقص و مسائل برنامه های قبلی و پیدا کردن راه حل برای رهایی از آنها، موضوع دیگری بود که مردوخی از آن به عنوان راه حلی برای تدوین برنامه ای بهتر یاد کرد. به اعتقاد او در وهله اول باید نظام تدبیری در کشور شکل بگیرد که موانع برنامه های گذشته را حل نماید. در غیر این صورت هر تلاشی برای تدوین برنامه هفتم، محکوم به شکست خواهد بود.

بر اساس اظهارات او، سال هاست که بانک دنیای، شش محور این نظام تدبیر را در کشورهای دنیا تعریف و متأسفانه همواره ایران در این شاخص ها رتبه پایینی کسب کرده است.

مردوخی قانون مندی، اجرای دقیق مقررات در دستگاه های اجرایی، هماهنگی بین دستگاه ها و مجریان قانون، ثبات سیاسی و سیاستی و در آخر کنترل فساد را از جمله شاخص های موردنظر بانک دنیای دانست و شرح داد: موضوعی که با توجه به شرایط تحریمی باید مدنظر برنامه ریزان باشد، کمبود منابع اقتصادی است. در برنامه های قبل، درآمدهای نفتی وجود داشت اما امروز دیگر از این منابع بزرگ خبری نیست.

این اقتصاددان معتقد است اگر نظام تدبیر شایسته را جایگزین نظام آشفته امروز نکنیم، بهتر است زحمت تدوین برنامه توسعه را هم به خود ندهیم.

او در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع آمایش سرزمین و اثرگذاری بالای آن در تهیه برنامه ای دقیق و اجرایی، اشاره و تشریح کرد: آمایش سرزمین موضوع بسیار مهمی است و شاید به کمک آن بتوان امیدوار بود که استان ها، منابع و ظرفیت های آنها نیز در اجرای برنامه توسعه، مورد استفاده قرار می گیرد.

مشارکت متخصصان علم مدیریت و کارشناسان فرهنگی در نظام تدوین برنامه توسعه

فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون توسعه پایدار اتاق ایران، بی توجهی به مشارکت متخصصان علم مدیریت و صاحب نظران فرهنگی در تدوین برنامه های توسعه را به عنوان یک نقص کلی در همه برنامه هایی که تا به امروز تدوین شده اند، بیان کرد و گفت: نمی توان برنامه توسعه را تنها با تکیه بر علم اقتصاد تدوین کرد. لازم است در ساختار برنامه نویسی توسعه، بازیگران بیشتری را وارد کنیم.

این فعال اقتصادی از مردم به عنوان تولیدکنندگان ثروت و بزرگ ترین منابع کشور یاد کرد و اضافه کرد: به کمک مدیریت، هماهنگی لازم بین مردم را ایجاد می کنیم و به کمک فرهنگ، استفاده از تولیدات و ثروت ایجاد شده در سطح جامعه را در جهت توسعه به کار می گیریم.

او وجود بنگاه های بزرگ را نیز یکی از لازمه های توسعه دانست که به باور او همچنان رشد بنگاه ها و قدرت دریافت آنها در فرهنگ مردم جا پیدا نکرده است.

برنامه توسعه به ضمانت اجرا نیاز دارد

حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران به نبود ضمانت اجرایی مناسب در برنامه هایی که تا به امروز تهیه و اجرا شده اند، اشاره و تأکید کرد: تصمیم سازان کشور پیش از تلاش برای تدوین برنامه توسعه باید به چند سؤال کلیدی پاسخ دهند؛ اینکه آیا واقعاً به دنبال توسعه هستند؟ چه نوع توسعه ای را دنبال می کنند؟ و درنهایت اینکه رفاه ناشی از توسعه را دنبال می کنند یا خیر؟

رسیدن به فهم مشترک از توسعه در یک جامعه مهم ترین نکته ای بود که این فعال اقتصادی در سخنان خود بر آن تأکید کرد.

او ادامه داد: مسئله بعدی ضمانت اجرای آن چیزی است که برنامه بر آن تأکید دارد. در برنامه ششم روی تحقیق و توسعه تأکید شده بود اما ضمانت اجرایی برای آن ندیده بودند. بنابراین هر چه در برنامه به عنوان یک راه حل مطرح می شود باید ضمانت اجرایی داشته باشد.

ارزش واقعی منابع و ذخایر کشور را محاسبه کنیم

علی شمس اردکانی، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران که ریاست این نشست را نیز به عهده داشت، یکی از لازمه های تدوین برنامه دقیق و قابل اجرا در کشور را مشخص درست ارزش منابع و ذخایر کشور دانست.

به اعتقاد او در حال حاضر ارزش واقعی منابع کشور از جمله، ذخایر آبی، ذخایر نفت و انواع مواد معدنی موجود در کشور مشخص نیست و به اشتباه ارزش آنها را پیش از اینکه استخراج شوند برابر با صفر می دانند که به طور کامل نادرست است. باید توجه داشت که اگر این ذخایر در کشور نبودند مجبور بودیم آنها را به بهایی مشخص وارد کنیم.

او تأکید کرد: برای تهیه برنامه توسعه دقیق لازم است ارزش واقعی منابع و ذخایر کشور را محاسبه کنیم.

بخش خصوصی چارچوب موردنظر خود را برای برنامه هفتم توسعه تهیه کند

درنهایت محمد قاسمی، رئیس مرکز پژوهش های اتاق ایران پیشنهاد داد: برای اینکه اتاق ایران برعکس دوره های قبل بتواند نقش کارسازی در تدوین و تهیه برنامه هفتم توسعه داشته باشد، از همین امروز با توجه به محورهای سه گانه مطرح شده در این نشست، شاخص های اصلی و آنچه باید در این برنامه لحاظ شود را تهیه کند و با دست پر در نشست های کارشناسی مربوطه مشارکت کند و در هر کجا که توانست روی پیشنهادهای خود تمرکز جدی داشته باشد.